Wat is zoete witte wijn?

Witte wijn is een geliefde keuze voor wijnliefhebbers over de hele wereld. Het brede scala aan smaken en stijlen maakt het een veelzijdige wijn die bij verschillende gelegenheden kan worden genoten. Eén van de meest geliefde categorieën witte wijn is zoete witte wijn. Deze wijnen staan bekend om hun rijke, fruitige aroma's en verleidelijk zoete smaak.

Wat is zoete witte wijn?

Zoete witte wijn wordt gekenmerkt door een hoger suikergehalte dan droge witte wijn. Het zoete karakter wordt bereikt door het stoppen van het gistingsproces voordat alle suikers zijn omgezet in alcohol (en koolzuur), waardoor er restsuikers uit het druivensap in de wijn achterblijven.

Er zijn verschillende manieren om zoete witte wijnen te produceren. Een veelgebruikte methode is het toevoegen van zwaveldioxide of wijnalcohol aan de most of het sap om de gisting te stoppen voordat alle suikers zijn vergist. Een andere methode is het gebruik van druiven met een hoog suikergehalte, zoals “late harvest” (late oogst) of druiven die zijn “aangetast” door edele rotting (botrytis cinerea).

De smaken van zoete witte wijnen variëren erg van lichtzoet tot zeer zoet, afhankelijk van het suikergehalte. Ze kunnen ook verschillende aroma's hebben, variërend van fruitig en bloemig tot honingachtige tonen. Enkele voorbeelden van de bekendere zoete witte wijnen zijn Duitse Riesling Auslese van Korrell, Sauternes uit Bordeaux en Moscato d'Asti van Baldi uit het Noord-Italiaanse Piemonte.

Zoete witte wijnen worden natuurlijk vaak als dessertwijnen geschonken vanwege hun rijke en weelderige smaakprofiel. Maar ze kunnen ook goed samengaan met pittige gerechten, foie gras, en blauwe kaas. Het is echter belangrijk om op te merken dat de voorkeur voor zoetheid in wijn subjectief is, dus wat als zoet wordt ervaren, kan voor een ieder variëren.

Hoe herken je zoete witte wijn?

Er zijn verschillende manieren om zoete witte wijn te herkennen. Hier zijn enkele kenmerken om op te letten:

• Het etiket van de wijn geeft vaak al aan dat de wijn zoet is. Kijk naar termen zoals "zoet", "zoetig", "doux", “dolce" of “sweet". Dit geeft aan dat de wijn een hoger suikergehalte heeft.
• Het suikergehalte van de wijn kan worden weergegeven in grammen per liter (g/L) of in termen van de zoetheidsgraad, zoals "droog", "halfzoet", "zoet" of "zeer zoet". Wijnen met hogere suikergehaltes worden vaak als zoet beschouwd.
• Lees de proefnotities en wijnbeschrijvingen op het etiket of in de productinformatie op de website van het wijnhuis of onze webshop. Je vindt er vaak aanwijzingen over de zoetheidsgraad van de wijn. Als de beschrijving aroma's van zoet fruit of zoete honing vermeldt, dan is de kans groot dat de wijn zoet is.
• Over het algemeen hebben zoete witte wijnen een lager alcoholpercentage dan droge witte wijnen. Dit komt doordat niet alle suikers zijn omgezet in alcohol. Kijk naar het vermelde alcoholpercentage op het etiket. Als het lager is dan gemiddeld (bijvoorbeeld onder de 11%), kan dit wijzen op een zoete wijn.
• De beste manier om te bepalen of een wijn zoet is, is door te proeven. Zoete wijnen hebben een merkbaar zoete smaak door het hogere suikergehalte. Ze kunnen een rijke, volle en stroperige textuur hebben. Let op de zoetheid op je tong en hoe lang de zoete smaak aanhoudt.

Hoe wordt zoete witte wijn gemaakt?

Zoete witte wijn kan op verschillende manieren worden gemaakt, afhankelijk van de gewenste stijl en het productieproces van de wijnmaker. Hier zijn enkele veelvoorkomende methoden:

• Vroegtijdige stopzetting van de gisting

Bij deze methode wordt de gisting gestopt voordat alle suikers zijn omgezet in alcohol. Dit kan worden bereikt door het toevoegen van zwaveldioxide of wijnalcohol aan de most of het sap. De extra suikers blijven in de wijn, waardoor het een zoete smaak krijgt. Deze methode wordt vaak gebruikt bij de productie van (licht) mousserende zoete wijnen zoals bijvoorbeeld Brachetto d'Acqui van Acquesi, Mosketto sweet white, Mosketto sweet red of Mosketto sweet pink.

• Late oogst

Een andere manier om zoete witte wijn te maken, is door de druiven later dan normaal te oogsten. Dit wordt ook wel “vendemmia tardiva”, “late harvest” (Aaldering Noble Late Harvest) of “Laote haange” (De Wijngaardsberg LH) genoemd. Naarmate druiven langer aan de wijnstok blijven hangen, worden ze rijper en krijgen ze een hoger suikergehalte. De druiven worden geplukt wanneer ze hun optimale suikerniveaus hebben bereikt en er dus meer restsuikers in de wijn aanwezig zijn.

• Edele rotting (botrytis cinerea)

Bij deze methode worden de druiven aangetast door de speciale schimmel botrytis cinerea. De schimmel maakt kleine gaatjes in de schil van de druif, waardoor het water in de druif verdampt en de suikers en smaakstoffen worden geconcentreerd. De druiven worden individueel met de hand geplukt, vaak in verschillende fasen, omdat de schimmel niet alle druiven op hetzelfde moment aantast. Dit proces resulteert in zeer zoete en geconcentreerde wijnen, zoals Sauternes uit de Bordeaux-regio maar ook de De Bortoli Noble One uit Australië.

• IJswijn

IJswijn wordt geproduceerd van druiven die tijdens de oogst bevroren zijn. De druiven worden 's nachts geoogst en geperst terwijl ze nog bevroren zijn, waardoor alleen het geconcentreerde sap vrijkomt. Omdat het water in de druiven bevroren blijft, wordt alleen het zoete sap gebruikt voor de fermentatie, wat resulteert in een zeer zoete wijn met hoge zuurgraad.

Welke druivensoorten worden voor zoete witte wijn gebruikt?

Verschillende druivensoorten worden gebruikt voor de productie van zoete witte wijnen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende druivenrassen die bekend staan om hun zoete witte wijnen:

1. Riesling-druiven worden vaak gebruikt voor het maken van zoete witte wijnen, vooral in Duitsland. Ze hebben een uitgesproken fruitigheid en hoge zuurgraad, wat een goede balans biedt met de zoetheid.
2. Gewürztraminer-druiven zijn afkomstig uit de Elzas in Frankrijk, maar worden ook in andere wijnregio's verbouwd. Ze produceren intense, aromatische wijnen met kenmerkende lychee, rozenblaadjes en kruidige smaken. Zo maakt het fantastische wijnhuis Marcel Deiss een prachtige Gewurztraminer!
3. De Muscat-familie van druivensoorten wordt wereldwijd verbouwd en staat bekend om zijn sterke muskaataroma's. Muscat-druiven worden gebruikt om zowel droge als zoete witte wijnen te maken, waarbij de zoete varianten vaak een lichte sprankeling hebben. Een mooi voorbeeld van een niet sprankelende Muscat is de wereldbekende Delas Muscat de Beaumes de Venise La Pastourelle
4. Sémillon-druiven worden voornamelijk verbouwd in Bordeaux, Frankrijk, en worden vaak gebruikt voor de productie van zoete witte wijnen, zoals Sauternes. Ze hebben een volle smaak en hebben de neiging om botrytis-geïnduceerde wijnen met complexe smaken te produceren.
5. Chenin Blanc-druiven worden veel verbouwd in de Loire-vallei in Frankrijk en worden gebruikt voor het maken van een breed scala aan wijnen, waaronder zoete witte wijnen. Ze hebben een goede zuurgraad en kunnen een breed scala aan aroma's en smaken bieden, afhankelijk van de rijpheid en de productiemethode.
6. Tokaji is een Hongaarse wijnstreek die bekend staat om zijn zoete witte wijnen. Deze wijnen worden voornamelijk gemaakt van de Furmint-druif, samen met enkele andere lokale variëteiten. Tokaji-wijnen zoals bijvoorbeeld de Chateau Dereszla Tokaji Aszú 6 Puttonyos staan bekend om hun hoge suikergehalte en complexiteit.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden, en er zijn veel andere druivensoorten die worden gebruikt voor de productie van zoete witte wijnen over de hele wereld. Het is interessant om te ontdekken hoe elke druivensoort zijn eigen kenmerken en smaakprofielen bijdraagt aan de zoete wijnen.

Zoete witte wijnsoorten

Er zijn verschillende soorten zoete witte wijnen die afkomstig zijn uit verschillende wijnregio's over de hele wereld. Hier zijn enkele populaire zoete witte wijnsoorten:

• Sauternes

Sauternes is een beroemde Franse zoete witte wijn uit de Bordeaux-regio. Het wordt gemaakt van de druiven Sémillon, Sauvignon Blanc en Muscadelle. Sauternes heeft een rijke, weelderige smaak met aroma's van honing, abrikoos en botrytis-tonen. Het staat bekend om zijn complexiteit en lange verouderingspotentieel.

• Riesling Auslese

Riesling Auslese is een Duitse zoete witte wijn gemaakt van de Riesling-druif. De druiven worden laat geoogst, waardoor ze een hoger suikergehalte krijgen. Riesling Auslese heeft een uitgesproken fruitigheid, een goede zuurgraad en kan variëren van lichtzoet tot weelderig zoet, afhankelijk van het wijnhuis.

• Moscato d'Asti 

Moscato d'Asti is een Italiaanse zoete witte wijn uit de regio Piemonte. Hij wordt gemaakt van de Muscat Blanc-druif en heeft een licht bruisend karakter. Moscato d'Asti heeft een zoete, fruitige smaak met aroma's van perzik, abrikoos en muskaatdruiven.

• Brachetto d'Asti

Naast de Moscato vind je in de Piemonte ook de Brachetto d'Acqui. De rode Brachetto-druif komen uit de buurt van het Piemontese dorpje Acqui dat bekend staat om zijn heet water bronnen. De wijn heeft net als de Moscato een licht bruisend karakter maar is roze tot lichtrood van kleur. Brachetto d'Asti heeft een zoete, fruitige smaak met aroma's van rood fruit zoals aardbeien en frambozen.

• Tokaji 

Tokaji is een Hongaarse zoete witte wijn, vaak aangeduid als "wijn der koningen, koning der wijnen". Het wordt geproduceerd in de Tokaj-regio en gebruikt de Furmint-druif. Tokaji-wijnen variëren in zoetheidsniveaus, van licht zoet tot weelderig zoet. Ze hebben een rijke, complexe smaak met tonen van gedroogde vruchten, honing en botrytis.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van zoete witte wijnen, en er zijn nog veel meer variëteiten beschikbaar over de hele wereld. Elke regio heeft zijn eigen unieke stijlen en smaakprofielen als het gaat om zoete witte wijnen.

Is Chardonnay zoete wijn?

Over het algemeen wordt Chardonnay beschouwd als een droge witte wijn. Droge wijnen hebben een laag suikergehalte en worden gekenmerkt door hun frisheid en afwezigheid van zoetheid. Chardonnay-druiven worden wereldwijd verbouwd en kunnen verschillende smaakprofielen hebben, variërend van fris en mineraal tot rijp en boterachtig, afhankelijk van de wijnmakerij en de productiemethode. Door het gebruik van arabische gom of de houtlagering van sommige (Amerikaanse) Chardonnays kan de indruk wekken dat hij zoeter is dan andere wijnen, maar vaak is dit niet zo. Er zijn wel enkele uitzonderingen waarbij Chardonnay wordt gebruikt om zoete wijnen te maken, maar dat zie je dus heel erg weinig bij deze druivensoort. Als je op zoek bent naar een zoete witte wijn, dan zijn er andere druivenrassen die daar door hun zuurgraad beter geschikt voor zijn zoals de Riesling, Muscat of Gewürztraminer.

Conclusie

Zoete witte wijn is een prachtige categorie binnen de wereld van witte wijn. Van de rijke en fruitige smaken tot de verleidelijke aroma's, er is veel te genieten en ontdekken als het gaat om zoete witte wijn. Door de bovenstaande verschillende druivensoorten en wijnmaakprocessen te begrijpen, kun je beter waarderen wat er in je glas zit en de perfecte wijn kiezen voor elke gelegenheid.

Of je nu een doorgewinterde wijnliefhebber bent of net begint aan je wijnreis, zoete witte wijnen bieden een heerlijke optie voor diegenen die op zoek zijn naar iets anders dan de traditionele droge witte wijnen. Vergeet niet om te experimenteren met verschillende soorten en stijlen om je smaakpapillen te verrassen en nieuwe favorieten te ontdekken.